Co oznacza, że utwór jest w domenie publicznej

Niekiedy możemy się spotkać ze stwierdzeniem, że konkretna piosenka, książka, obraz są w domenie publicznej.

Co to oznacza i jakie ma praktyczne przełożenie dla twojego życia i twórczości?

Ogromne!

Oczywiście, jeśli chcesz z tych dzieł korzystać.

Kiedy wygasają autorskie prawa majątkowe?

Autorskie prawa majątkowe do utworu wygasają po 70 latach od śmierci autora utworu.

Po tym czasie utwór przechodzi do domeny publicznej.

Czym zatem jest domena publiczna?

Pojęcie to nie jest ściśle zdefiniowane.

Jednak należy je rozumieć jako twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń. Jakby taki zbiór, kocioł, w którym są różne dzieła, co do których autorskie prawa majątkowe wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego.

Uff. Co to oznacza dla ciebie?

Otóż, możesz z takich utworów korzystać nie pytając autora o zgodę (pewnie, że nie, bo już nie żyje! Ale także spadkobierców). Nie musisz uzyskiwać licencji oraz płacić wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Zespół muzyczny może dowolnie korzystać, odtwarzać, czy nagrywać takie utwory bez naruszenia praw autorskich.

Mała uwaga tutaj. Nawet jeżeli wykonujesz utwór znajdujący się w domenie publicznej, to warto, abyś pamiętał o tym, że chronione są artystyczne wykonania oraz fonogramy.

W domenie publicznej są dzieła, które nigdy nie były objęte autorskim prawem majątkowym oraz te, w przypadku których ograniczenia wynikające z tego prawa wygasły.

Dla przykładu Mazurek Dąbrowskiego znajduje się w domenie publicznej.

Natomiast jego ochrona nie wynika z prawu autorskiego a jest chroniony przez ustawę o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, która w art. 14 określa wymogi wykonywania hymnu.

Jeżeli został stworzony utwór zależny w oparciu o oryginał pozostający w domenie publicznej, wówczas taki utwór zależny objęty jest standardową ochroną wynikająca z prawa autorskiego.

Prawa do artystycznych wykonań

Jak regulują przepisy każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 85 ust. 1 pr.aut.).

Takimi artystycznymi wykonaniami, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania.

Dlatego każde artystyczne wykonanie utworu pozostaje pod ochroną, niezależnie od jego wartości, przeznaczenia czy sposobu wyrażenia.

Pamiętaj, że czym innym są autorki prawa majątkowe, a autorskie prawa osobiste.

Fakt, że utwór przeszedł do domeny publicznej nie zwalnia korzystającego z niego (czyli ciebie) do szanowania autorskich praw osobistych.

I na koniec ciekawostka!

Czy wiesz, że 1 stycznia obchodzimy Dzień Domeny Publicznej.