fbpx

Czy możesz wykorzystać wizerunek modela, jeżeli zapłacisz mu za pozowanie?

mar 20, 2014Prawo autorskie

Podobno pieniądze szczęścia nie dają. Dopiero to, co kupisz za nie.

A jak jest z zapłatą za wizerunek modela, którego fotografujesz. Czy jak zapłacisz, to możesz już odetchnąć z ulgą i cieszyć się zdjęciem?

Wydaje się czymś zupełnie oczywistym, że następuje wymiana.

Ty robisz zdjęcia. Model dostaje wynagrodzenie.

 

Wynagrodzenie za pozowanie

Z pomocą przychodzi art. 81 ust. 1 prawa autorskiego, który brzmi następująco:

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

 

W praktyce jednak,  przepis ten nie zawsze jest pomocny, a wręcz przeciwnie, może wywoływać istotne wątpliwości interpretacyjne.

Zacznijmy  od tego, że co prawda przepis mówi o wynagrodzeniu za pozowanie, ale nie wspomina słowem, czy to wynagrodzenie jest ekwiwalentne.

To znaczy, czy zdjęcie wizerunku i pozowanie jest wyceniane w takiej samej wysokości? Czy model uważa, że czas, który poświęca na sesji fotograficznej jest dużo bardziej wartościowy, niż wstępna wycena?

Umówmy się, że co prawda nie masz okazji codziennie fotografować Kate Moss (kto by chciał??!), ale pewne nieścisłości przed sesją fotograficzną mogą później odbijać się czkawką.

Dlatego warto zwrócić uwagę na kilka kwestii.

Pierwszą z nich jest wspomniana ekwiwalentność wynagrodzenia.

Drugą kwestią to moment uregulowania wynagrodzenia. Czy nastąpi zapłata przed, czy po sesji

Trzecim elementem, o którym musisz pamiętać to, jaki jest zakres udzielonego zezwolenia na wykorzystanie wizerunku. Czy jest możesz korzystać z niego w nieograniczonym czasie i w dowolny sposób?

 

Warunek zapłaty wynagrodzenia

Warunkiem możliwości powołania się na art. 81 ust. 1 pr.aut. jest zapłata umówionego wynagrodzenia.

Brak zapłaty to brak możliwości dochodzenia praw z tego przepisu.

Wówczas trzeba szukać innych dróg rozwiązania sporu.

Wynagrodzenie musi być przedmiotem umowy między osobą pozującą, a fotografem, który chce wykorzystać wizerunek modela.

Chociaż przepis o tym wprost nie mówi, to uiszczenie zapłaty następuje w pieniądzu, gdyż chodzi o zapłatę należności za coś ( w tym przypadku pozowanie).

Zatem nie ma szans za zapłatę „w naturze”.

Dla ważności umowy nie ma znaczenia kiedy nastąpi zapłata. Strony same ustalają między sobą, czy ma być zapłata przed sesją, czy po, czy połowa przed, i połowa po, czy zaliczka przed i w jakiej wysokości.

 

Zezwolenia na korzystanie z wizerunku

Uzyskanie zapłaty wiąże się z udzieleniem zezwolenia na wykorzystanie wizerunku.

W praktyce chodzi o to, na co zgadza się model, gdzie może być wykorzystane zdjęcie z jego wizerunkiem.

Ale, hola, hola!!!

Nie jest tak, że jak płacę to mogę zrobić co chcę ze zdjęciem.

Zakres wykorzystania wizerunku nie jest nieograniczony.

Dla przykładu: jeżeli realizujesz sesję fotograficzną na reklamę bielizny to oczywistszym jest, że fotografowany wizerunek jest ściśle związany z reklamą bielizny. Oczywista oczywistość.

Natomiast zezwolenie z tej sesji nie dotyczy innej kampanii reklamowej, np. zegarków.

Chyba, że co innego strony ustalą w umowie. Jeżeli nie am takich zastrzeżeń, wówczas wykorzystujesz wizerunek w zakresie i celu w jakim wykonujesz sesję.

 

apl.adw. Małgorzata Moczulska

Pomagam zrozumieć przepisy prawa i prowadzić legalnie biznes online. Moi Klienci to osoby mające odwagę spełniać marzenia o własnej firmie, w której realizują swoje pasje, ale także rozwijają dochodowe biznesy zgodnie z obowiązującymi przepisami.